KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova, TÜİK’in açıkladığı Şubat 2025 Konut Satış İstatistikleri’ni yorumlayarak, Türkiye genelinde satışların geçen yıla göre %20,1 artmasına rağmen 1. el konut satışlarının hala hedeflenen seviyenin çok altında kaldığını ifade etti.
Kumova, sağlıklı bir piyasa için 1. el satışların ve kredili satış oranlarının %50’lere ulaşması gerektiğini vurguladı ve yabancıya satıştaki düşüşün Türkiye’nin küresel pazarda kan kaybettiğini gösterdiğini dile getirdi.
BİRİNCİ EL SATIŞLARDAKİ DURUM DEĞERLENDİRİLDİ
TÜİK verilerine göre, Türkiye genelinde Şubat 2025’te konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %20,1 artarak 112 bin 818’e ulaştı, ancak bu rakam Ocak 2025 ile neredeyse aynı kalarak toparlanmanın sınırlı olduğunu ortaya koydu. Ramadan Kumova, sağlıklı bir piyasa için 1. el konut satışlarının toplam satıştaki payının %50’ler seviyesinde olması gerektiğini belirtirken, Şubat 2025’te bu oranın yalnızca %30’da kaldığını açıkladı.
Türkiye’de yıllık yeni konut ihtiyacının minimum 750 bin olduğu düşünüldüğünde, sürdürülebilir üretim için aylık ortalama 62 bin 500 1. el satış gerçekleşmesi gerekiyor, ancak 2025’in ilk iki ay ortalaması 33 bin 285 ile bunun yarısına bile ulaşamadı.
İstanbul’daki durum ise daha çarpıcı; megakentte aylık ortalama 12 bin 1. el satış yapılması gerekirken, 2025’in ilk iki ayında bu rakam sadece 4 bin 859 oldu, bu da ihtiyacın %42’sine denk geliyor.
Kumova, İstanbul’un 39 ilçesi dikkate alındığında ilçe başına aylık ortalama 125 yeni konut satışı gerçekleştiğini ve bu seviyenin bir metropol için oldukça düşük olduğunu vurguladı. 2024’ün ikinci yarısından itibaren başlayan toparlanma sinyalleri umut verse de, piyasa henüz beklenen sıçramayı yapamadı.
KREDİ FAİZLERİ, YABANCIYA SATIŞ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Kumova, dengeli bir piyasa için kredili konut satışlarının %50’ler seviyesinde olması gerektiğini, ancak 2025’in ilk iki ayında bu oranın %14,9’da kaldığını ifade etti.
Kredi faizlerinin %1’in altına düşmesi, arsa maliyetlerinin %30’lara çekilmesi ve konut yatırımcısına getirilen kredi kısıtlamalarının kaldırılması gerektiğini savunan Kumova, bu adımların 1. el satışları artırarak üretimde kaynak yaratacağını belirtti. Şubat 2025’te Türkiye genelinde ipotekli satışların sınırlı kalması, üreticilerin kendi vadelendirme modellerine yönelmesine neden olurken, bu durumun finansman yükünü artırdığına dikkat çekildi.
Yabancıya konut satışında ise düşüş sürüyor; Şubat 2025’te %21,1 gerileme kaydedilirken, Kumova birkaç yıl önceki 10 milyar dolarlık hedeflerden 2 milyar dolarlık satışlara düşüşü vurguladı. Tüm dünyada yabancıya konut satış pazarı 400 milyar dolar seviyesindeyken, bu rakamın 5 yıl içinde 600 milyar dolara çıkması bekleniyor, ancak Türkiye bu pazarda sürekli kan kaybediyor.
Kumova, yurtdışında reklam kampanyaları ve teşviklerin kaçınılmaz olduğunu ifade ederken, bu kaybın tersine çevrilmesi için acil önlem çağrısı yaptı.
