İstanbul’da toplu taşıma hizmeti veren Özel Halk Otobüsü esnafı, 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ile yapılan anlaşma sonrası performansa dayalı ödeme sistemine geçmişti. Ancak sistemdeki aksaklıklar nedeniyle ciddi maddi kayıplar yaşadıklarını belirten esnaf, yakıt ve bakım giderlerini karşılayamadıklarını ve alacaklarının bir an önce ödenmesini beklediklerini dile getiriyor.
İSTANBUL HALK OTOBÜSÜ ESNAFI İBB’DEN 3 MİLYAR 600 MİLYON TL ÖDEME ALACAK
2020 yılında başlayan İBB iş birliğiyle Özel Halk Otobüsleri, performansa dayalı bir ödeme sistemiyle hizmet vermeye başladı. Bu sisteme göre, otobüslerin yakıt ve tamir giderleri ile personel maaşları esnaf tarafından karşılanıyor ve gelirlerin tamamı İBB’ye aktarılıyor. İBB ise bu gelirlerden esnafa kilometre başına ödeme yapıyor.
Ancak İstanbul Özel Halk Otobüsleri Esnaf Odası Başkanı Göksel Ovacık, bu sistemin ilk başta düzgün işlediğini, ancak zamanla gelir-gider arasındaki farkın esnafı zarara uğratacak seviyeye ulaştığını belirtti. “Her ay kestiğimiz faturaların düşük ödenmesi nedeniyle, esnaf başına 1 milyon 200 bin TL ile 1 milyon 500 bin TL arası alacak oluştu,” diyen Ovacık, toplamda 3 milyar 600 milyon TL’lik alacak bulunduğunu ifade etti.
ESNAF BAŞINA 1,5 MİLYON LİRA ALACAK VAR
İstanbul çapında taşıma hizmeti veren, esnaf odası bünyesinde 3 bin 41 özel halk otobüsünün ve yaklaşık 4 bin esnafın olduğunu belirten Ovacık, esnaf başına 1 milyon 200 bin TL ile 1 milyon 500 bin TL arasında olmak üzere, toplamda yaklaşık 3 milyar 600 milyon TL alacaklarının olduğunu söyledi.
“HER AY KESTİĞİMİZ FATURANIN DÜŞÜĞÜNÜ ALIYORUZ”
İstanbul Özel Halk Otobüsleri Esnaf Odası Başkanı Göksel Ovacık, “Biz İstanbul’da 3 bin 41 araçla beraber günde 2 milyon yolcu taşıyan, İETT denetiminde çalışan Özel Halk Otobüsleri’yiz. Biz 2020 yılının sonunda bir sisteme geçtik. Sistem şu şekilde; bizim taşıdığımız yolcuların tüm toplanan paraları İBB alıyor. Biz de performansa dayalı ve kilometre başına bir sistemde para alıyoruz. Bu sistem ilk başladığımızda iyi gitti. Ama daha sonra git gide makas açıldı. Haliyle her ay kestiğimiz faturanın düşüğünü ala ala şu anda esnafın hemen hemen 1 milyon 200 ile 1 milyon 500 bin lira arasında alacağı oluştu. Toplamda 3 milyar 600 milyon lira alacak oluştu. Biz bunu hem Ekrem Başkan’dan hem de bürokratlardan şiddetle talep ediyoruz. Bizim esnaf bildiğiniz gibi arkada parası olan bir esnaf değil. Zaten kıt kanaat geçinen bir esnaf. Aracını tamir ettirecek, aracını değiştirecek, borçları harçları var, kredi kartları var, bunları ödemesi lazım. Haliyle daha sağlıklı şekilde toplu taşıma yapmamız için bunların mutlaka bir an önce ödenmesini talep ediyoruz. Zaman zaman esnafımız İBB’nin önüne de gidiyor, taleplerini iletiyor. Ama şimdiye kadar net bir çözüm olmadı” dedi.
ESNAF, İBB’DEN ALACAKLARINI TALEP EDIYOR
“ARAÇLARIMIZA BİNEN YOLCUDAN ORTALAMA 10.7 LİRA ALIYORUZ”
Ovacık, “UKOME’deki zam direkt bize yansımıyor. Orada iyi bir oran çıkması bizim İBB ile yapacağımız sözleşmedeki güncellemeyi etkiliyor. Haliyle biz havuza ne kadar para atarsak o kadar talep etmiş olacağız. Zam istemek dünyanın en zor işidir. Ama maalesef İstanbul’da ulaşım çok ucuz. Bir kişi başına 20 lira ama bizim araçlarımıza binen yolcudan ortalama 10.7 lira alıyoruz. Çünkü indirimliler var, abonman var, ücretsiz taşıdıklarımız var. Mesela taşıdığımız yolcuların yüzde 18, 20’sini tamamen ücretsiz taşıyoruz ve bu bizim cebimizden gidiyor. Dünyada ücretsiz hizmet yapan tek sektör biziz. Yakıtını biz alıyoruz, personelini biz veriyoruz, otobüsünü biz alıyoruz, her tür tamirat tadilatını biz yapıyoruz, ama halkı ücretsiz taşıyoruz. Hem merkezi hükümetten hem belediyeden mutlaka bu konuların halledilmesini talep ediyoruz. Bize destek olunması lazım. Belediyeden beklentimiz de 2025 yılında yapacağımız sözleşmede bize iyi bir oranda artış yapılması. Bu da bizim İstanbul halkına daha sağlıklı daha hızlı ve daha güvenilir toplu taşıma yapabilmemizi sağlayacaktır. Biz hak edişlerimizi alamazsak biz de haliyle bu araçları düzgün çalıştıramıyoruz ve yolcular mağdur oluyor” dedi.
