Başta tohumculuk sektörü olmak üzere safkan at, damızlık hayvan yetiştiriciliği ile sürdürülebilir tarım uygulamalarında öncü kurum olan TİGEM, 2023 yılı karını bir önceki yıla göre iki katına çıkararak 1,6 milyar TL ye ulaştığını ve 2024 hedeflerini duyurdu.
Güvenilir Ürün Platformu tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı desteği ile hayata geçen Tarım Varsa Hayat Var projesinin 4. toplantısı Türkiye Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) koordinasyonunda gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Güvenilir Ürün Platformu Başkanı Celal Toprak’ın yaptığı toplantıda tarımın sigortası olarak kabul edilen TİGEM’in proje ve hedefleri anlatıldı. Sertifikalı tohum, safkan at ve damızlık hayvan yetiştiriciliğinde rekorlar kırdıklarını söyleyen TİGEM Genel Müdürü Dr.Hasan Gezginç ‘’ Ülkemizde sertifikalı hububat tohumluğu üretiminde sektörün öncüsü durumunda olan TİGEM’in çeşit portföyü; %99 YERLİ ve MİLLİ çeşitlerden oluşmaktadır. Tohumluk mahsul üretim amacıyla her yıl 1 milyon dekar civarında hububat (buğday, arpa, tritikale ve yulaf) ekilişi gerçekleştiren TİGEM; yıllık yaklaşık 130-150 bin ton sertifikalı hububat tohumluğunu çiftçisiyle buluşturmaktadır. Modern, son güncel teknolojilerle donatılmış tohum eleme ve paketleme tesislerini içeren 15 İşletmesinde saatte 340 ton üretim kapasitesiyle TİGEM, “Tohumculuk Sektörünün En Güçlüsü” unvanını hak etmektedir.’’ diye konuştu.
2023 REKORLAR YILI OLDU
2023’ün rekorlar yılı olduğunu söyleyen Dr.Hasan Gezginç, 2023 yılında bir önceki yıla göre karını %100 arttırarak 1,6 milyar TL ye çıkarttıklarını, 2023’de 806 mlyon TL olan yatırım miktarını 2024’de 1 milyar TL’ye çıkarmayı hedeflediklerini söyleyerek rakamları sıraladı. ‘’TİGEM’in tüm işletmelerinde; buğday, arpa, tritikale ve yulaf olmak üzere toplam 1 milyon 21 bin 401 dekar ekili alanın hasadı sonunda tüm zamanların en yüksek üretim rakamına ulaşılmış, toplam 392 bin ton hububat mahsulü elde edilmiştir.
TİGEM hububat üretimi 2022 yılında 307 bin ton iken, 2023 yılında %28 artışla 392 bin tona ulaştırılmıştır. TİGEM için 2023 yılı, sadece bitkisel üretimde değil diğer faaliyet kollarında da tarihi rekorlar yılı olmuştur.
Ülke çiftçilerine 2023 yılında 113 bin ton sertifikalı tohum dağıtımını gerçekleştiren TİGEM; 2024 yılı sonunda bu rakamı 225 bin tona, hububat üretimini 366 bin tona çıkarmayı hedeflemektedir.
Özellikle üreticiler tarafından sertifikalı tohum kullanımını sağlamak, ülkenin tarım sektöründeki dışa bağımlılığını azaltmak ve tarımsal üretimi daha sürdürülebilir hale getirmek hedefleriyle TİGEM, yeni tohum çeşitlerini geliştirmeye en güncel tarım teknolojileriyle faaliyetlerini sürdürmeye devam etmektedir.
ÜLKENİN HAYVAN VARLIĞININ SÜRDÜRÜLMESİ İÇİN ÇALIŞIYORUZ
2002 yılında 17 bin baş olan damızlık sığır varlığını 2024 yılında 27 bin başa çıkaran TİGEM, 2023 yılında 10 bin damızlık sığır satışını, 2024 yılında 4 bin baş olarak hedeflemektedir.
TİGEM; Kahramanmaraş merkezli ve 11 ilimizi de derinden etkileyen 6 Şubat depremi nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığının koordinasyonunda üstün vasıflı damızlık 4 bin 230 büyükbaş hayvanını bölge yetiştiricilerine bir defaya mahsus olmak üzere bedelsiz olarak dağıtmıştır.
Türkiye’nin en büyük koyun ıslahçısı konumunda olan Kuruluş 10 işletmesinde; tamamı yerli ve milli olan 11 ırk (5 ırkı yerli, 6 ırkı ise TİGEM ıslah çalışmalarıyla elde edilen melez ırklar) ile damızlık koyun yetiştiriciliğini sürdürmektedir.
Depremden etkilenen vatandaşlarımıza; 2023 yılı içerisinde damızlık 21 bin 481 küçükbaş hayvan Tarım ve Orman Bakanlığı’nın koordinasyonunda TİGEM tarafından teslim edilmiştir.
Yem bitkileri tohumu üretiminde verim ve kalitenin artırılması amacıyla tozlayıcı olarak arının etkin kullanımını sağlamak için 2012 yılında 2.000 adet kovan ile başlatılan arıcılık faaliyetleri 5 bin 200 kovan ile devam ettirilmektedir.
Ayrıca ülkemizin gen kaynaklarının korunması, yaşatılması ve gelecek nesillere ulaştırılması adına; Asya ceylanı, Ankara tiftik keçisi, Kangal ve Akbaş çoban köpeği yetiştiriciliği yapılmaktadır. Safkan özelliklerinin hassasiyetle korunması sebebiyle Kangal ve Akbaşlar, sürü sahipleri ile hayvan severler tarafından büyük ilgi görmektedir.
TİGEM’e ait 14 işletmede; 6 ırk ile (Siyah-Alaca, Simental, Esmer, Jersey, Kırmızı Angus ve Limousin) damızlık sığır yetiştiriciliği yapılmaktadır.
BİR REKORDA AT VE TAY SATIŞINDAN
Türk safkan Arap atçılığında sektörün teminatı olan TİGEM, Çiftlikat-ı Hümayun adı altında Osmanlının kuruluşundan beri yetiştiriciliğe Bursa/Karacabey, Malatya/Sultansuyu ve Eskişehir/Anadolu) Tarım İşletmelerinde toplam 1.549 baş hayvan varlığıyla devam etmektedir.
2023 yılında 275 baş safkan Arap elit ve koşu tayı satışından 105 milyon TL satış rekoru kırmıştır.
DÜNYANIN EN BÜYÜK TEK PARÇA TARIM ARAZİSİ
Ülkenin ve dünyanın en büyük tek parça tarım arazileri arasında yer alan Ceylanpınar Tarım İşletmesinde 2022 yılında Türkiye’nin en büyüğü olan 30 ton/saat kapasiteli tohum hazırlama tesisi hizmete alınmıştır. Sertifikalı tohum hazırlama kapasitesi 370 ton/saate ulaştırmıştır.
2002 yılında 210 bin dekar sulu tarım arazisine sahip olan TİGEM, gerçekleştirdiği yatırımlarla 2023 yılında 4,5 kattan fazla artış sağlamış ve sulanan arazi varlığını 995 bin dekara çıkarmıştır.
Böylelikle çiftçinin ihtiyacı, tarımın olmazsa olmazı olan sertifikalı tohum üretimini 130 bin tona çıkarmıştır. 2024 yılı içerisinde de Ceylanpınar Tarım İşletmesinde 52 bin dekar alan daha sulamaya açılacak, böylelikle TİGEM toplam 1 milyon 47 bin dekar alanını modern basınçlı (center pivot) sulama sistemleriyle suluyor olacak. TİGEM hububat üretimini 2023 yılında 307 bin tondan, 2023 yılında %28 artışla 392 bin tona ulaştırmıştır.
MİRASIMIZ YEREL TOHUM PROJESİ
2017 yılında Cumhurbaşkanımızın eşi Saygıdeğer Hanımefendi Emine Erdoğan’ın himayelerinde “Mirasımız Yerel Tohum Projesi” başlatılmıştır. 2017-2018 yılları arasında İzmir, Samsun ve Şanlıurfa’da “Yerel Tohum Buluşmaları” gerçekleştirilmiştir. Halkın elinde bulunan yerel tohumlar Tarım ve Orman Bakanlığımıza teslim edilmeye başlanmıştır. 2021 yılı sonu itibariyle teslim edilen tohum sayısı 1.138 adede ulaşmıştır. Teslim alınan tohumların yarısı Bakanlığımızın Tohum Gen Bankasında koruma altına alınmış, diğer yarısı ise çoğaltılması-tanımlarının yapılması ve tescil işlemlerinin tamamlanması amacıyla Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) ve Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne (TAGEM) verilmiştir. Bakanlık bünyesinde yer alan kuruluşlar tarafından, gerekli özellikleri taşıyan tohumların çoğaltılması ve tescilinin yapılması süreçleri eş zamanlı olarak sürdürülmüştür. TİGEM işletmeleri ve TAGEM enstitülerinde yetiştirilen kavun, karpuz, fasulye, domates, kabak, biber, hıyar, patlıcan, marul ve mısır türlerinin ekimleri yapılmış, tohumları çoğaltılmış, bitki tasnif ve tanımları yapılmıştır. Söz konusu türlere ait çeşitlerin tescil işlemleri 2021 yılında tamamlanmış, 37 çeşit tescil edilmiş ve milli çeşit listesinde yayınlanmıştır.
YERLİ SEBZE TOHUMCULUĞUNUN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ
TİGEM-TAGEM işbirliğinde yürütülen ve 2018 yılından itibaren 5 yıllık bir süreci kapsayan projede, domates, hıyar, biber, patlıcan ve kavun olmak üzere 5 farklı türde 7 çeşitle üretim yapılmıştır. Üretilen fidelerin dağıtımı Tarım İl Müdürlükleri kanalıyla üreticilere ulaştırılmış, sebze tohumculuğunda ülke dışa bağımlılık oranı önemli oranda düşürülmüştür.
Toplantıya ayrıca TİGEM İnsan Kaynakları Daire Başkanı Gürcan Çatal, TİGEM Bitkisel Üretim Dairesi Başkanı Noyan Avgın, TİGEM Hayvancılık Dairesi Başkanı Faruk Erkan ve TİGEM At Islahı ve Yetiştiriciliği Dairesi Başkanı Ali Ayar katıldı.
