Türkiye, 1 Nisan 2026 itibarıyla 5G teknolojisine geçmeye hazırlanıyor. Bu yeni nesil iletişim ağı; şehir yönetiminden ulaşıma, enerji verimliliğinden afet yönetimine kadar birçok alanda köklü değişim yaratacak.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), 15 Nisan 2024’te devreye aldığı 5G altyapısıyla bu dönüşümün öncülerinden biri konumunda. İTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Lütfiye Durak Ata, 5G’nin sunduğu yüksek hız, ultra düşük gecikme süresi ve yoğun bağlantı kapasitesiyle Türkiye’de akıllı şehir uygulamalarını bir üst seviyeye taşıyacağını vurguladı.
“5G teknolojileri, akıllı şehirler vizyonumuzda hızlandırıcı bir güç olacak” diyen Ata, 5G sayesinde şehirlerde verimliliğin artacağını, güvenliğin güçleneceğini ve çevresel duyarlılığın gelişeceğini ifade etti.
TRAFİKTEN ENERJİYE, AFET YÖNETİMİNDEN GÜVENLİĞE YENİ DÖNEM
Prof. Dr. Ata, 5G ile araçlar, altyapılar ve yayalar arasında anlık iletişim kurulabileceğini belirterek, “Bu sayede trafik akışı dinamik olarak düzenlenebilecek, kaza riski azalacak ve ulaşım süresi kısalacak” dedi.
Otonom araç teknolojilerinin 5G ile güvenli hale geleceğini söyleyen Ata, aynı zamanda enerji verimliliği açısından da bu altyapının kritik olduğunu ifade etti. Yüksek bağlantı kapasitesi sayesinde enerji şebekelerinin dinamik biçimde yönetilebileceğini, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla tüketim noktaları arasında gerçek zamanlı entegrasyon sağlanabileceğini aktardı.
Ata, afet yönetiminde de 5G’nin fark yaratacağını belirterek, “Su baskını sensörlerinden orman yangını kameralarına kadar birçok kaynaktan gelen veriler gecikmeden yetkili birimlere ulaşacak. Ayrıca 5G’nin ağ dilimleme özelliğiyle afet anlarında öncelikli ve kesintisiz iletişim kanalları oluşturulabilecek.” ifadelerini kullandı.
5G İLE DİJİTAL İKİZ ŞEHİRLER DÖNEMİ BAŞLIYOR
5G’nin şehir planlamasına da yeni bir boyut kazandıracağını dile getiren Ata, sensörler aracılığıyla binaların yapısal durumunun sürekli izlenebileceğini ve şehirlerin dijital ikizlerinin oluşturulabileceğini kaydetti.
Ata, “Bu sayede şehirlerin birçok noktasından toplanan anlık veriler, imar planları ve altyapı yatırımları için yol gösterici olacak. Böylece daha yaşanabilir ve sürdürülebilir kent alanları oluşturulabilecek.” dedi.
SİBER GÜVENLİK VE MAHREMİYET ÖN PLANDA
Prof. Dr. Ata, 5G’nin getireceği dijital dönüşümle birlikte siber güvenliğin de önem kazandığını vurguladı.
“Akıllı şehirlerde milyonlarca cihazın güvenli iletişimi için güçlü şifreleme, kimlik doğrulama, düzenli yazılım güncellemeleri ve güvenli protokoller zorunlu hale gelecek.” diyen Ata, veri güvenliği ve mahremiyetin korunmasının öncelikli hedef olduğunu söyledi.
6G VE YAPAY ZEKA DESTEKLİ AĞLAR YOLDA
Mobil iletişim teknolojilerinde her 10 yılda bir büyük sıçrama yaşandığını hatırlatan Ata, 2030’larda 6G ve yapay zeka destekli ağ teknolojilerinin hayatımıza gireceğini belirtti.
“5G çalışmalarında da yapay zeka, ağ verimliliğini artırmak ve enerji tüketimini azaltmak için aktif olarak kullanılıyor. 6G ile birlikte uydu destekli haberleşme, akıllı yüzeyler ve bütünleşik algılama sistemleri gündeme gelecek.” ifadelerini kullandı.
İTÜ KAMPÜSÜNDE OTONOM OTOBÜSLER 5G İLE YOLA ÇIKTI
İTÜ Ayazağa Yerleşkesi, Türkiye’nin 5G ağına sahip ilk üniversite kampüsü oldu. Prof. Dr. Ata, özel sektör–akademi işbirliğiyle kurulan açık alan 5G ağı sayesinde araştırma, geliştirme ve test olanaklarının genişlediğini söyledi.
“5G’nin düşük gecikme süresi avantajıyla desteklenen otonom otobüs projesi, kampüsümüzde başarıyla yürütülüyor” diyen Ata, ayrıca cihazlar arası iletişim, ekolojik izleme ve erken uyarı sistemleri gibi çeşitli 5G destekli projelerin sürdüğünü aktardı.
