3 Soru 3 Cevap

Türkiye’nin sınır vilayetlerinden olan Hatay’ın nüfus yoğunluğu en yüksek ve merkezi olan Antakya, 21 milyon Euro’luk kazanç sağlayarak bölge ekonomisinin de gözdesi konumunda. Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hikmet Çinçin, bölgede özveriyle birçok proje yürüttüklerinin, özellikle de tarım ve nakliye ticareti noktasında önemli hedeflerinin olduğunun altını çiziyor. Son 10 yılda Hatay’ın ihracat sıralamasında ilk 10’da yer aldığını belirten Çinçin, çalışmaların nihayete kavuşmasıyla Hatay’ı artık ilk beşte görmek istediklerini ve daha fazlasını aktardı…

1- Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) olarak gösterdiğiniz faaliyetlerden söz eder misiniz? Üyeleriniz ağırlıklı olarak hangi sektörlerde 1 ekonomiye katkı sağlıyorlar?

Odamızda 25 adet meslek grubu bulunmakta. Toplamda da 11 bin 689 üyemiz mevcut. Hatay ilinin ekonomik hayatına hâkim sektörleri ise şöyle; ticaret, tarım, demir çelik, ulaştırma ve inşaat sanayisi. Antakya bölgesindeki ağırlıklı sektörlere göz atarsak onlar da şu şekilde; ulaştırma (nakliye), yaş sebze meyve ihracatı (en çok narenciye), ayakkabı üretimi ve mobilya.

2- ATSO’nun yürüttüğü projelerden, büyüklüklerinden ve bölge halkına olan 2 katkısından bahsedebilir misiniz?

ATSO olarak bugüne kadar projelerimizle Hatay’a 21 milyon Euro kazandırdık. Bu kapsamda ‘Kireçlik Yarma Sistemi Ortak Üretim Tesisi’nin yapımı için Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA) güdümlü hibe programına 12 milyon 75 bin TL bütçe ayırdık. Hatay Devleti Müzesi - DOĞAKA turizm altyapısı hibe programına destek veriyoruz. Bunun yanı ‘Mahir Eller Projesi’yle bugüne kadar 17 meslek alanında toplam bin 820 kişiye ‘Mesleki Yeterlilik Belgesi’ verildi. Bu süreçte Danimarka Mülteci Konseyi (DRC) & Abigem İş Geliştirme Merkezi Projesi ile toplamda 3 bin kişiye eğitim verildi. Bu eğitim alanlarında arasındaki 400 kişiye de birebir danışmanlık hizmetleri verildi. Toplamda da 130 kişiye işyeri açma imkânı sağladık. Avrupa Birliği’nin desteklediği (AB) ‘Mobilya Zanaatında Eski ve Yeninin Buluşması Projesi’ kapsamında iki katılımcı Antakya Mobilyacılığını Geliştirme Projesi’nde (ANMOGEP), 19 katılımcı ise dışarıda istihdam edilerek iş başı yaptı.

3- Sanayi anlamında devlet yetkililerinden beklentileriniz neler? Bunun yanı sıra Antakya’nın 2023 hedef ve beklentilerinden 3 de bahsedebilir misiniz?

Arabistan pazarında tüketilen gıda ürünlerinin yüzde 50'sine yakını Türkiye'den karşılanmaktaydı. Tüketilen bu ürünlerin nakliyesi kara yolu üzerinden Ortadoğu'ya taşınıyordu. Suriye üzerinden Suudi Arabistan'a güvenli bir taşımacılık yapılamadığından kara yolu taşımacılığı sekteye uğramış ve bundan ötürü nakliye sektöründe çalışan birçok nakliye firması TIR'larını satma noktasına gelmişti. Ancak günümüzde TIR geçişlerine kapalı olan ancak izne tabii binek araç (araba) ve insan geçişleri yapılmakta olan Yayladağı Sınır Kapısı’nın yeniden açılması, yeni bir koridorla tır geçişlerinin sağlanması, Hatay'ın ekonomisini ve turizmi canlandırarak, ticareti yeniden başlatacak yeni bir gelişme olacaktır. 8 Kasım 2018 itibarıyla faaliyete geçen Zeytin Dalı Sınır Kapısı’nın bulunduğu yol, Afrin’den sonra en büyük ikinci yerleşim yeri olması nedeniyle stratejik öneme sahip. Bu nedenle, sınır kapısının ihracata açılması ve bu iki sınır kapılarımızdan yapılacak ihracatlara da teşvik verilmesi büyük önem arz etmekte. Türkiye’de 150 milyar TL’lik bir devreden KDV alacağı olduğu tespit edildi. Şirketlerin bilançolarında yer alan, yatırım yaparken, mal alırken veya farklı harcamalar yaparken ortaya çıkan ancak mahsup olamadıkları KDV’ler bunlar. Bu rakamın yaklaşık 70 milyar TL’si inşaat sektörünün alacağı, 40 milyar TL’si de sanayi sektörünün alacağı olarak ayrılmış. 40 milyar TL olan sanayicinin alacağının beş yıllık hazine tahvili şeklinde alınması ile ilgili bir talebimiz vardı. Biz istiyoruz ki bu alacağın bankalara teminat olarak sunulsun. Böylece pasif durumda duran alacağımızı da aktifleştirmiş oluruz. Firmalarımız son dönemlerde teminat sıkıntısı yaşamakta. Bankalar nezdinde kredi değerliliği olan ancak teminat yetersizliği nedeniyle çeşitli kredi ve destek imkânlarından yararlanamayan KOBİ ve KOBİ dışında kalan işletmeler de Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletlerinde KDV iadelerini teminat olarak gösterebilirler. İhracata yönelik firmaların talep etmiş olduğu kredilerde bankaların istemiş olduğu teminat yerine ihracatçı firmaların devletten KDV ve buna benzer alacaklarını, bankalara teminat olarak sunmaları iş dünyası için büyük önem arz etmektedir. Bu konunun çözüldüğünü görmeyi çok istiyoruz.

Elektriğin özelleşmesiyle hasat sonu gelir elde edebilen çiftçilerimize faturalar aylık kesilmekte ve ödeme yapamayan çiftçilere yaptırımlar uygulanmakta. Amik Ovası'nda yazın kuraklık, kışın ise sel baskınları ile verim alamayan çiftçilerimizin yaşadığı sıkıntılar ve Hatay genelindeki tüm çiftçilerimizin sulama için kullandığı elektrik enerjisi ve üretim girdisi olarak kullanılan başta akaryakıt, gübre, tohum, ilaç gibi maliyetlerinin yüksek olması. Bu konuda; destekleme ödemelerinin zamanında yapılması, enerji bedellerinin daha önceki yıllarda olduğu gibi hasat zamanı ödenmesi imkânının tanınması ve üretim aşamasında kullanılan akaryakıtın düşük bedelle sağlanması çiftçimizi biraz olsun rahatlatacaktır. Hedeflerimizden bahsedecek olursak da; Altınözü ilçesi Enek Mahallesi sınırları içerisinde 1 milyon 855 bin 199 metrekare alanda Altınözü Enek Organize Sanayi Bölgesi’nin (Karma OSB) faaliyete geçmesini hedeflemekteyiz. Yayladağı ve Zeytindalı Sınır Kapısı’nın ihracata açılması ve ihracatçılara teşvik verilmesi için de çalışmalarımız başladı. Bunun yanı sıra, Hassa OSB ve Amanos Tünel Projesi’nin faaliyete geçmesi ve Hatay Altınözü Enek Tarıma Dayalı (Karma) İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin de kurulma çalışmalarına destek verilmesi için başvuru sürecine girdik. Reyhanlı Barajı Sulama inşaatlarının yeterli program ödenekleri temin edilerek, öncelikle bitirilmesi ve faaliyete geçmesi için de çalışmalarımız devam ediyor. Bu çalışmalar doğrultusunda da, Hatay’ın ihracat değerini diğer illerle karşılaştırdığımızda ilimizin son 10 yılda sürekli ilk 10’da yer aldığını görüyoruz. Çalışmalarımızın nihayete kavuşmasıyla ve gayretlerimizle biz Hatay’ın ihracatta ilk beş il arasına girmesini istiyoruz ve en büyük hedefimiz de bu.