Türkiye’den ev alan yabancı sayısında düşüş gözlemlenirken, Türkiye’deki yatırımcılar rotayı yurt dışına çevirdi. Yerli konut yatırımcısının yurt dışı gayrimenkul yatırımlarının bu yıl 3 milyar Doları aşması bekleniyor.
Kiralara gelen sınırlama, kredilerin kısıtlanması, ek vergi söylemleri ve Türkiye’deki fiyatlarla yurt dışından da alım imkânı olması bu tercihte öne çıkan etkenler oldu. Yerli yatırımcı frene basarken bir de Türkiye’yi tercih eden yabancıların sayısında ciddi gerileme yaşandı. Bu tabloyu ‘İthalat-ihracat dengesi tersine döndü’ şeklinde yorumlayan Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova ‘cari açık’ uyarısında bulundu.
YURT DIŞI GAYRİMENKUL YATIRIMI ARTTI
2024 yılı ilk 4 aylık verilerine bakıldığında yerli konut yatırımcısının yurt dışı gayrimenkul yatırımlarının yıl sonunda 3 milyar Doları aşmasını beklediğini söyleyen Kumova, “Türkiye’den konut alımı yapan yabancı yatırımcılar 2022’de 67 bin adet gayrimenkul almış ve 6,2 milyar Dolarlık hacme ulaşmış. Fakat, 2023’te yabancıya satış adedi neredeyse yarı yarıya düşerek 35 bin olarak gerçekleşmiş. 2024 yılının ilk 4 aylık verileri yine yüzde 50’ye yakın bir düşüşün olduğunu görüyoruz. 2024 sene sonu öngörümüz satışın 20 bin rakamının altına düşmesi ve satış gelirinin de 2 milyar Doların altına gelmesi. Rakamlar gösteriyor ki; sektör, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez 2024 sonunda cari açık verecek” şeklinde konuştu.
KONUT ARZ SIKINTISI KRİZE DÖNÜŞEBİLİR
Yatırımcıların, kuralların belli olduğu piyasaya yatırım yapmak istediğini belirten Kumova, “Kuralların sıkça değiştiği piyasalarda yatırımcılar tedirgin oluyor ve kendini korumak için önlem alıyor. Kiraya yüzde 25 zam sınırı, yatırım amaçlı alımda kredi kullanım oranlarının yüzde 20’nin altına çekilmesi ve sıkça gündeme getirilen 2 veya üstü evi olan yatırımcıya getirilecek olan ek vergiler yukarıdaki tablonun oluşmasına neden oldu” diye konuştu.
Piyasada konut krizinin henüz hissedilmemesinin temel nedeni olarak ikinci el konut satışlarının artması olduğunu belirten Kumova, “2015-2019 arasında ortalama 700 bin ikinci el satılırken, sonrasında ortalama 1 milyon seviyesine geldi. Fakat ikinci el konut stoku da artık azaldı ve 5 yıl artıştan sonra, 2023 yılında yüzde 17,5 azaldı. 2024 yılının ilk 4 ayında düşüş yüzde 6. Eğer, ikinci el konut satışlarındaki düşüş trendi devam ederse, önümüzdeki 2 yıl içerisinde konut arz sıkıntısı yeni bir krize dönüşebilir. Bugüne kadar ikinci el sayesinde ihtiyaç karşılandığı için yalancı bahar yaşadık ama artık sona erdi. Arz sorununu bu yılın sonunda hissetmeye başlarız. 2025 yılında da fiyat ve kiralarda artış kaçınılmaz” ifadelerini kullandı.
