Döviz cinsi hesaplar için TL cinsinden tesis edilen ilave zorunlu karşılık oranları artırılırken uygulamanın etkisi belli oldu.
Merkez Bankası yılın ilk Enflasyon Raporu kapsamında güncel konuların yüksek ayrıntı düzeyinde geniş kapsamlı olarak değerlendirildiği 8 “Kutu” yayınladı. “Miktarsal Sıkılaştırma Adımları Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı 1.1 nolu kutuda önemli veriler yer aldı.
TL LİKİDİTE GENİŞLEMESİ YAKINDAN TAKİP EDİLDİ
Raporda 2023’ün ikinci yarısında parasal sıkılaştırma sürecine başladığına vurgu yapılarak Fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gereken parasal sıkılık düzeyi için TL likidite gelişmelerinin yakından takip edildiği ifade edildi.
Analizde miktarsal sıkılaştırma kararları ile parasal aktarımın güçlendirildiği belirtildi. TCMB’nin son dönem attığı likidite adımlarının parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini artırmayı hedeflediği söylendi. Kur Korumalı Mevduat kur farkı ödemeleri ve TL karşılığı döviz işlemleri nedeniyle 2023’ün ikinci yarısından itibaren bazı dönemlerde sistemde TL likidite fazlası oluştuğu açıklandı.
TCMB’nin Açık Piyasa İşlemleri’nde net borç alan konumuna geçtiği belirtilen analizde şu bilgiler kaydedildi:
TCMB, piyasada oluşabilecek likiditenin sterilizasyonu için birçok politika aracına sahiptir. Nitekim oluşan likidite fazlası, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini artırmak için çeşitli araçlarla sterilize edilmiştir.
Bu çerçevede 2023’ün temmuz, eylül ve kasım aylarında miktarsal sıkılaştırma kapsamında yapılan zorunlu karşılık oran artışları ile sistemden toplam 1 trilyon lira sterilize edilmiştir. Sistemin fonlama ihtiyacı, zorunlu karşılık oranlarının artırılması öncesinde Temmuz 2023 ortasında 926 milyar lira iken, 21 Aralık 2023 itibarıyla 1,269 trilyon liraya gelmiştir.
NET ETKİ 125,8 MİLYAR LİRA
Merkez Bankası, parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmesi amacıyla kullanılan sterilizasyon araçlarının çeşitliliği artırılarak TL depo alım ihaleleri düzenlemeye başladı. TCMB, 30 Ocak 2024 tarihli duyurusu kapsamında zorunlu karşılık uygulamasına ilişkin yaptığı düzenlemelerle miktarsal sıkılaştırma sürecine devam etmiştir.
Kur korumalı hesaplar için zorunlu karşılık oranları indirilirken, döviz cinsi hesaplar için TL cinsinden tesis edilen ilave zorunlu karşılık oranında artışa gidilerek yapılan uygulama değişikliğinin net etkisi 125,8 milyar lira sıkılaşma yönünde olmuştur.”
