ECOWAS’ın 50. kuruluş yıl dönümü etkinlikleri kapsamında Nijerya’nın başkenti Abuja’da düzenlenen toplantıda, ortak para birimi “eko”nun bölge ülkeleri için ekonomik entegrasyon açısından kritik önemi vurgulandı. Dışişleri Bakanı Yusuf Tuggar, yakınsama kriterlerine ulaşmak için çalışmaların devam ettiğini açıkladı.
YENİ ÇIKACAK OLAN PARA BİRİMİ ECO HANGİ ÜLKEYE AİT?
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), 15 ülkeyi kapsayan bir ortak para birimi projesi olan “eko” için çalışmalarını sürdürüyor. ECOWAS üyesi ülkeler Benin, Burkina Faso, Cabo Verde, Fildişi Sahili, Gambiya, Gana, Gine, Gine-Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijerya, Senegal, Sierra Leone ve Togo’dan oluşuyor. Bu ülkelerden sekizi Fransızca, beşi İngilizce ve ikisi Portekizce konuşuyor.
Eko’nun hayata geçirilmesiyle, 80 yıldır kullanılan ve sömürge döneminden kalma CFA Frangı’nı tarihe karışacak. CFA Frangı’nı kullanan sekiz ülke, Fransa’ya olan mali bağımlılıktan kurtulmayı hedefliyor. Ancak, 2019’da alınan kararın uygulanması ekonomik ve siyasi engeller nedeniyle ertelenmiş, son olarak 2027 için yeni bir yol haritası belirlenmişti.
EKO PARA BİRİMİ HANGİ ÜLKELERİN?
Dışişleri Bakanı Yusuf Tuggar, Abuja’daki etkinlikte yaptığı konuşmada, eko’nun benimsenmesi için yakınsama kriterlerinin önemine dikkat çekti. Kriterler arasında bütçe açığının GSYİH’ye oranının %3’ten az olması, enflasyonun %10’un altında kalması ve kamu borcunun GSYİH’ye oranının %70’i aşmaması yer alıyor. Tuggar, hiçbir ülkenin henüz bu kriterleri tam anlamıyla karşılayamadığını, özellikle Nijerya’nın makroekonomik reformlara odaklandığını belirtti.
ECOWAS, tek para biriminin yanı sıra gümrük birliği ve ortak pazar oluşturma çalışmalarını da sürdürüyor. Bölgesel entegrasyon hedefiyle 1990’da serbest ticaret alanı kurulmuş, 2015’te ise ortak dış tarife kabul edilmişti.
BÖLGESEL VE KÜRESEL ETKİLER
Eko’nun hayata geçirilmesi, ECOWAS bölgesinde ekonomik bağımsızlığı artırmayı ve ticareti kolaylaştırmayı amaçlıyor. Ortak para birimi, döviz kuru dalgalanmalarını ortadan kaldırarak sınır ötesi işlemleri hızlandıracak ve maliyetleri düşürecek. Ayrıca, Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Alanı (AfCFTA) ile uyumlu bir şekilde bölgedeki ticareti güçlendirmesi bekleniyor.
Ancak, projenin önündeki engeller devam ediyor. Bölgedeki ekonomik yapıların farklılığı, özellikle Nijerya’nın GSYİH’nin %67’sini oluşturması, para birliği politikalarında dengesizlik yaratabilir. Buna ek olarak, Burkina Faso, Mali ve Nijer’in ECOWAS’tan çekilme süreci, projenin geleceği üzerinde belirsizlik yaratıyor.
Eko Para Birimi Hangi Ülkelerde Kullanılacak?
Eko, ECOWAS’a üye 15 ülkede kullanılacak: Benin, Burkina Faso, Cabo Verde, Fildişi Sahili, Gambiya, Gana, Gine, Gine-Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijerya, Senegal, Sierra Leone ve Togo. Ancak, bazı ülkelerin çekilme süreci projenin kapsamını etkileyebilir. Projenin 2027’de hayata geçmesi hedefleniyor.
Eko’nun Amaçları Nelerdir?
Eko, ECOWAS bölgesinde ekonomik entegrasyonu artırmayı, ticareti kolaylaştırmayı ve sömürge döneminden kalma CFA Frangı’na bağımlılığı sona erdirmeyi amaçlıyor. Döviz kuru maliyetlerini ortadan kaldırarak sınır ötesi işlemleri hızlandırması ve bölgedeki ekonomik bağımsızlığı güçlendirmesi bekleniyor.
