262 Milyar Dolarlık Rekor İhracat ve Ekonomiye Can Suyu Etkisi!
Schloemer’in vurguladığı üzere, Türkiye 2023 yılında küresel olarak 28. en büyük ihracatçı olmayı başardı ve 2024’te bu konumunu koruyarak 262 milyar dolar değerinde rekor bir mal ihracatı hacmine ulaştı. Bu başarının arkasında makine, mekanik cihazlar, değerli madenler ve metaller gibi güçlü sektörler yatıyor. Otomotiv endüstrisi ticaretin lokomotifi olurken, tekstil ve tarım gibi geleneksel sektörler de yükselişini sürdürüyor.
Peki bu başarı sadece sayılardan mı ibaret? Kesinlikle hayır! Schloemer’in belirttiğine göre, Türkiye’de ithalat ve ihracat yapan firmalar, yapmayanlara göre daha yüksek verimlilik artışı sergiliyor. Dünya Bankası’nın araştırmaları da bu tezi destekliyor. Dahası, artan ticaret ve ihracat faaliyetleri, özellikle imalat ve ihracat odaklı sektörlerde önemli ölçüde iş yaratımına katkıda bulunuyor. Uluslararası ticaret yapan firmaların, yerel odaklı rakiplerine göre daha fazla istihdam sağladığı da bu araştırmalarla sabit.
2.5 Trilyon Dolarlık Ticaret Finansmanı Açığı ve IFC’nin Hayati Rolü
Küresel ticaret son otuz yılda yıllık ortalama yüzde beş büyürken, ticaret finansmanına olan talep, özellikle gelişmekte olan piyasalarda arzı büyük ölçüde aşıyor. Tahminlere göre küresel ticaret finansmanı açığı 2.5 trilyon dolar civarında seyrediyor. Ticaretin yüzde 80’inin bir çeşit finansmana dayandığı düşünüldüğünde, bu açık hayati bir önem taşıyor.
İşte tam da bu noktada Uluslararası Finans Kurumu (IFC) devreye giriyor. IFC’nin Küresel Ticaret Finansmanı Programı (GTFP), bankalar arasındaki riski azaltarak ticareti kolaylaştırmada ve bu açığı kapatmada kritik bir rol oynuyor. Son 20 yılda IFC, 188 binden fazla firmaya 120 milyar dolarlık ticaret finansmanı sağladı. Bu program özellikle gıda güvenliği, istihdam yaratma, iklim ve cinsiyet eşitliği gibi stratejik öncelikleri destekliyor.
Türk Bankacılık Sistemi İçin Can Kurtaran GTFP Limiti
Türkiye, GTFP açısından dördüncü en büyük ülke olmanın yanı sıra, 2009’da bir bankayla başlayan IFC GTFP ağına sahip banka sayısını 2025’te 11’e çıkardı. Bu, IFC’nin dünya genelindeki GTFP ağında tek bir ülkede en fazla banka sayısını temsil ediyor.
Schloemer, GTFP limitinin, özellikle Türkiye’deki mevcut sıkı para politikası koşullarında bankacılık sistemi için çok önemli olduğunu belirtiyor. Ticaretin Türk bankaları için önemli bir gelir kaynağı olduğunu ve GTFP’nin bankaların muhabir banka ağlarını genişletmelerine, ticareti desteklemek için mevcut kaynakları artırmalarına ve sermaye ekipmanlarının finansmanı için uzun vadeli finansman programları sunmalarına yardımcı olduğunu ekliyor.
Katılım Bankaları da Küresel Ticarette Yükselişte!
IFC Türkiye ve Orta Asya Direktörü Wiebke Schloemer’in dikkat çektiği bir diğer önemli nokta ise katılım bankalarının Türk bankacılık sektöründe büyüyen bir segmenti oluşturması. Halihazırda BDDK tarafından düzenlenen dokuz katılım bankası, toplam bankacılık varlıklarının yüzde 8,7’sini oluşturuyor ve hükümet, bu oranın 2025 yılına kadar yüzde 15’e yükselmesini hedefliyor.
Schloemer, bu bankaların artan önemi ve ticaretin Türkiye ekonomisine katkısı göz önüne alındığında, IFC’nin GTFP programının katılım bankaları ile birlikte genişlemesinin doğal olduğunu ifade ediyor. Bu durum, Türkiye’nin finansal çeşitliliğinin ve küresel ticaretteki entegrasyonunun derinleştiğinin bir başka göstergesi.
Türkiye’nin küresel ticaret sahnesindeki bu etkileyici performansı, gelecekteki ekonomik büyüme ve istihdam için umut vadediyor. Sizce bu başarılar, küresel ekonomik dalgalanmalara karşı Türkiye’yi ne kadar dirençli hale getiriyor?
