Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), şubat ayına ilişkin İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi’ni açıkladı; imalat sanayisinde faaliyet gösteren 1750 iş yerinden toplanan verilerle hazırlanan endeks, geçen aya göre 1,5 puanlık bir artışla 102,4 seviyesine ulaştı. Mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi de 0,2 puan yükselerek 102,8’e çıktı ve iş dünyasında iyimserliğin sınırlı da olsa devam ettiği görüldü.
ENDEKSİN ARTIŞININ İŞ DÜNYASINA YANSIMASI
Reel Kesim Güven Endeksi’nin şubat ayındaki 1,5 puanlık yükselişi, iş dünyasında genel gidişata dair kötümserliğin azalması ve sipariş miktarlarına ilişkin değerlendirmelerin iyileşmesiyle desteklendi. TCMB’nin anketine göre, son 3 aydaki toplam sipariş miktarı, mevcut siparişler, genel gidişat ve gelecek 3 aydaki istihdam beklentileri endeksi pozitif yönde etkilerken, üretim hacmi, ihracat siparişleri, mamul mal stoku ve sabit sermaye yatırım harcamalarına dair beklentiler ise düşüş yönünde baskı yarattı. Sanayi sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinin yanıtları, üretim ve siparişlerdeki azalış eğiliminin bir önceki aya göre zayıfladığını ortaya koydu.
Gelecek 3 aydaki üretim hacmi ve ihracat siparişlerine dair artış beklentilerinin zayıflaması, küresel talepteki belirsizliklerin reel kesimi etkilemeye devam ettiğini düşündürüyor. Mevcut mamul mal stoklarının mevsim normallerinin üzerinde olduğuna dair değerlendirmelerin güçlenmesi ise stok birikiminin sanayi sektöründe bir baskı unsuru olarak öne çıktığını vurguluyor.
ÜRETİM VE SİPARİŞ BEKLENTİLERİNDEKİ DEĞİŞİM
Şubat ayı verileri, son 3 aya yönelik üretim hacmi, iç piyasa ve ihracat sipariş miktarlarında azalış bildirenlerin oranının geçen aya göre düştüğünü gösteriyor; bu da talepteki daralmanın hız kestiğine dair bir sinyal olarak değerlendiriliyor. Gelecek 3 aya ilişkin iç piyasa ve ihracat siparişlerinde artış bekleyenlerin lehine olan seyir güçlenirken, üretim hacminde artış öngörenlerin oranı ise zayıfladı.
Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğuna dair algının hafiflemesi, iç piyasada bir canlanma beklentisini yansıtırken, sosyal medyada dolaşan güncel görüşler, bu iyileşmenin henüz güçlü bir trende dönüşmediğini öne sürüyor. Öte yandan, gelecek 12 aydaki sabit sermaye yatırım harcamalarına dair artış beklentilerinin gerilemesi, iş dünyasının uzun vadeli büyüme planlarında temkinli bir duruş sergilediğini gösteriyor.
Maliyet ve Fiyat Beklentilerindeki Gelişmeler
Ortalama birim maliyetlerde son 3 ayda artış bildirenlerin oranı artarken, gelecek 3 ayda artış bekleyenlerin oranı zayıfladı; bu, maliyet baskısının devam ettiğini ancak önümüzdeki dönemde hafifleyebileceğini düşündürüyor. Gelecek 3 aydaki satış fiyatlarına ilişkin artış beklentilerinin de zayıflaması, firmaların fiyatlama politikalarında daha ılımlı bir yaklaşım benimseyebileceğine işaret ediyor. Yıllık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) beklentisinin 1,6 puan azalarak yüzde 39,6’ya gerilemesi ise enflasyon öngörülerinde bir yumuşama olduğunu gösteriyor.
