Halka arz ekonomiye ilaç gibi geldi

İhlas Medya Grubu bünyesinde yayıncılık hayatına devam eden Türkiye’de İş Dünyası dergisi, “Mahkeme Sohbetleri”nin 11’incisini 26 Haziran Çarşamba günü gerçekleştirdi. Haziran ayının kapak konusu olan halka arzı Mahkeme Sohbetleri’nin gündemine taşıyan dergi önde gelen sektör temsilcilerini aynı masa etrafında topladı…

11’incisi gerçekleşen Mahkeme Sohbetleri’ne; Piramit Menkul Kıymetler Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Berra Doğaner, Doğanlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, EgeYapı GYO Yönetim Kurulu Üyesi Hayrullah Mezireli, Çokyaşar Holding Genel Müdürü Erman Korkusuz, Haver Farma İlaç Onursal Başkanı Mehmet Selçuk Camcı, DBE Holding Genel Müdürü Efrahim Türkmen, DBE Holding CFO Burak Polat, Best Brands Energy Group Genel Müdürü Artun Oral ve İz Baskı A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Cihan Tanık katıldı.

“YOĞURDU ÜFLEYEREK YİYORUZ”

Toplantının açılış konuşmasını yapan Türkiye’de İş Dünyası dergisi Genel Yayın Yönetmeni Celal Toprak, derginin Haziran sayısında halka arz konusunu detaylı bir şekilde incelediklerini söyleyerek, “Halka arz edilmiş markaları ve bu sürece girmiş ancak henüz halka açılmamış markaları bir araya getirerek konuyu detaylıca konuşalım istedik ve Mahkeme Sohbetleri’nin bu ayki başlığını buna göre belirledik. Bu konuyu, daha doğrusu borsadan elde edilecek kaynakla büyümeyi son derece önemsiyoruz. Bugüne kadar borsaya istenilen yaklaşımı gösteremedik ama bugün yoğurdu üfleyerek yiyoruz” şeklinde konuştu.

“HALKA ARZLAR SERMAYE PİYASASININ KALBİDİR”

Toplantının moderatörlüğünü Celal Toprak ile birlikte gerçekleştiren Piramit Menkul Kıymetler Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Berra Doğaner, üniversiteyi bitirdikten hemen sonra Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) iş hayatına atıldığını belirtip, 41 yıldır sermaye piyasalarında çalıştığını söyledi. Doğaner, “Halka arzlar sermaye piyasasının kalbidir. Biz aslında halka arzlarla sermaye piyasasındaki tasarrufları reel sektöre aktarıyoruz ve Türkiye’nin büyümesine çok büyük katkıda bulunuyoruz. O sebeple SPK’da her zaman halka arz bölümünde çalışmayı sevdim. Sonrasında aracı kurumlarda uzun süre genel müdürlük yaptım ve sayısız halka arz projesi yönettim. Halka arzın şirkete ve yatırımcılara fayda sağladığına inanıyorum” dedi ve halka arzın topluma olan faydasını vurguladı.

Beş yıl boyunca Borsa İstanbul yönetim kurulu üyeliğinde bulunduğunu dile getiren Doğaner, “Pandemi dönemine kadar borsadaki şirket sayısı yalnızca 400’dü. Borsa İstanbul gibi bir yapıda 400 şirket sayısı çok az. Bu konuda bir atılım gerekiyordu ve Borsa İstanbul yönetimi o dönemde şirketleri teker teker gezip halka arzı anlattı. Şimdi ise son iki yılda 150 şirket halka arz oldu ve sayı 550’ye çıktı. Türkiye’de pandemiye kadar borsamızda 1 milyon 200 bin yatırımcı vardı. Fakat pandemi döneminde borsaya yönelim çok arttı. Şu anda ise 8 milyondan fazla yatırımcı var ve bu yatırımcılar halka arzlara da büyük bir ilgiyle yaklaşıyor. Yatırımcı ilgisi halka arzları besledi diyebilirim. Geçmişte ortam bu kadar uygun değilken de halka arz gerçekleştirdik. Eskiden bir halka arz projesine imza atarken ellerimiz titrerdi. Acaba satış olacak mı? Talep ne kadar olacak? Gibi soruların cevabını düşünürdük” diyerek halka arzın gelişimine dikkat çekti.

“HALKA ARZLARA 5 MİLYON KİŞİ KATILIR OLDU”

Berra Doğaner, Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı İbrahim Gönül’ün efektif bir düzenleme yaparak, ‘Bireysele Eşit Dağıtım’ adında bir yöntem getirdiğini vurguladı. Doğaner, konuyla ilgili açıklamalarına şöyle devam etti:

“Öncesinde bu kadar yatırımcı sayısı ve iştahı yoktu. Bireysele Eşit Dağıtım Yöntemi gelince olay demokratikleşti ve tabana yayıldı. Çünkü müşterinin talep ettiği miktardan bağımsız olarak şirketin hisseleri yatırımcılara eşit dağıtılıyor. Bu akıllıca yöntemi de İbrahim Gönül getirdi. Yeni yatırımcı sayısının artması ve halka arzlara olan geniş ilgi, daha çok sayıda halka arzın icra edilebilmesine olanak sağladı. Günümüzde halka arzlara 4,5-5 milyon kişi katılır oldu. 4,8 milyonluk katılım ile TAB Gıda rekor kırdı.”

Gayrimenkul yatırım ortaklığı maceralarının 2022 yılında başladığını dile getiren EgeYapı GYO Grup Yönetim Kurulu Üyesi Hayrullah Mezireli, “Gayrimenkul yatırım ortaklığı halka arzlardan diğer sektörlere nazaran biraz daha sıkıntılı. Sermaye Piyasası Kurulu bizim alanı daha fazla mercek altına alıyor. Normal koşullarda 2023 yılının sonunda halka arzı düşünüyorduk fakat uzmanların değerlendirmeleri uzadıkça süreç de uzadı. SPK’nın yapılanmasının ve ekiplerin bu konuda biraz daha hızlanması gerekiyor. Şu anda sona yaklaşmış bulunuyoruz” dedi.

Gayrimenkul sektöründeki konjonktürün sıkıntılı olduğunu söyleyen Mezireli, “Şu anda Modern Yaka, Cer İstanbul gibi projelerimizin yanında 8-9 adet daha yolda olan projelerimiz mevcut. Sektörümüz 2023 yılının başından itibaren daralmaya başladı. Bu sebeple de yeni projelere girmek için frene bastık. Gayrimenkul ve arsa maliyetlerinden ötürü gayrimenkul fiyatları arttığı için küçük yatırımcıya ulaşmak oldukça zor. Bunun için önden arsayı daha uygun koşullarda satıp, daha sonra da inşaatı işin içine dahil etmeyi düşünüyoruz. Bu işi ruhsatlandırarak yapmayı planlıyoruz. Böylece alıcı arsayı aldıktan sonra belli bir süre içerisinde arsasını devrederek buradan değer artış kazancı elde edebiliyor ya da birikimi varsa projedeki binaya da dönüştürebiliyor” diyerek yeni projeleri hakkında bilgi verdi.

“DÖRT YILDIR HALKA ARZ SÜRECİNE HAZIRLANIYORUZ”

Şirketin temellerinin 1973 yılında Ahmet Çokyaşar tarafından atıldığını vurgulayan Çokyaşar Holding Genel Müdürü Erman Korkusuz, “Şu anda şirketi ikinci kuşak yönetiyor. Şirketimizin yatırım iştahı sürekli olarak devam ediyor. Dört yıldır halka arz sürecine hazırlanıyoruz. Aile şirketi olmamız sebebiyle çok karışık bir yapı vardı. Halka arz olmadan önce de çok hissedarlı bir yapımız vardı, dolayısıyla halka arz sonrası yabancılık çekmedik. Şirket içindeki yapılar sadeleşerek alüminyum ve tel gurubu olarak ayrıldı. Halka arz dışında hem kurumsallaşma hem de dijitalleşme anlamında ciddi adımlar attık” şeklinde konuştu.

Firma olarak enerji üretimi, yönetimi ve tüketimi alanlarında konumlandıklarını söyleyen DBE Holding Genel Müdürü Efrahim Türkmen, “Ürettiğimiz enerjiyi yöneterek, dijitalleşmenin gerekliliği ile birlikte enerji ticaretinde ortaya çıkan faaliyetlerle ilgili çalışmalar yapıyoruz. Kârlılık sağlamak için bir gelişmişlik olması gerekiyor. Bu gelişmişliği de ancak yazılım ve teknoloji ile sağlayabiliyorsunuz. Altı yıl önce Türkiye’de şubeleşmeye başladık. Hem üretim hem de tüketim tarafından data toplayarak yapay zekâ ile birlikte enerji tahvillemesi ve enerjinin yönetilme tarafında daha aktif ticari kullanımdayız. Kapsamlı kurduğumuz GIO adlı şarj markamız var. Türkiye’deki bütün şarj markalarıyla görüşüyoruz. Togg ile belli bölgelerde iş birliklerimiz oldu. Enerji sektörünü bütüncül olarak takip ettiğimiz bir yapıda çalışmalarımıza devam ediyoruz. Enerjinin depolanması, hayatımızı dönüştürecek bir kavram. Elektrikli otomobiller enerjinin depolanmasıyla ortaya çıkan bir durum. Yurt içinden sonra yurt dışında da halka arz ile ilgili çalışmalarımız olacak. Ama önce Türkiye’de marka bilinirliğinin artmasının önemli olduğunu düşünüyorum” diyerek yurt içinden sonra Avrupa’da da halka arz olmayı planladıklarını vurguladı.

“TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK ÇÖPLE ELEKTRİK ÜRETEN ŞİRKETİYİZ”

Mobilya sektörüne küçük bir dükkânda, baba mesleği olarak girdiklerini belirten Doğanlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, “Zamanla işler büyüdü ve Doğtaş Mobilya olduk. Sonrasında yabancı bir fonla ortak olduk. Türkiye’ye mobilya sektöründe ilk yabancı fonu getiren şirketiz. Ardından Kelebek Mobilya’yı satın aldık. Sonrasında Doğanlar Mobilya olarak bütün markaları tek çatı altında topladık. Afrika’da da faaliyetlerimiz var. Senegal’de bir mobilya fabrikası kurduk. Enerji sektöründe de faaliyetlerimiz söz konusu. Çöple elektrik üretiyoruz. Türkiye’nin en büyük çöple elektrik üreten şirketiyiz. Sonrasında şirketi halka açtık. Çok başarılı bir halka arz oldu bizim için. Sonrasında da Avrupa Yatırım Kalkınma Bankası bizlere ortak oldu. Şimdi de Aliağa’da kimyasal geri dönüşüm projesi gerçekleştiriyoruz. Amerikalı bir şirket bizlere ortaklık teklif etti. Projemizin maliyeti 300 milyon Dolar. Yatırım teşvik belgesini de aldık. Bu rakam bizim aile içinde bir seferde yapılacak en büyük yatırım olacak. Dolayısıyla halka arzları sevdik, ikinci halka arzları da yaptık ve üçüncü halka arza hazırlanıyoruz” dedi.

Aile işi olarak plastikle uğraştıklarını söyleyen İz Baskı A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Cihan Tanık, “2001’de İz Baskı firmasıyla ortaklık gerçekleştirdik. 2006 yılında hisselerin hepsini satın aldık ve hızlı bir büyüme sürecine girdik. 2012’de de kendi fabrika binamızı kurduk. Ardından 2014 yılında Avrupa’da bir fabrika açtık. Ayrıca Slovenya’da bir tesisimiz var” diyerek şirketlerinin uluslararası arenada sahne aldığına dikkat çekti.

Plastik ambalaj sektöründe yatırım miktarının çok yüksek olduğunu belirten Tanık, sözlerine şöyle devam etti: “Proses olarak zor ve tam zamanında sevkiyat ve hizmetle yürütülen bir sektördeyiz. Kapasite konusunda dünya üçüncüsüyüz. Büyüme sürecinde fonlardan ve rakiplerimizden bizlere birçok teklif ulaştı. Borsa tarafına gelecek olursak aslında bu konuya karşı hiç ilgim bulunmuyor. Hayatımda hiç borsa alıp satmadım. Öncelikle borsa ile ilgili araştırmalar yaptım, daha sonrasında Berra hanımla konuyu görüştüm. Edindiğim bilgiler doğrultusunda aslında bizim şirketin halka açılmaya oldukça müsait olduğunu gördüm. Bu anlamda 2025 Mart ayında halka arz olmayı planlıyoruz.”

Halka arzın uzun vadede yatırımcılara ciddi katkısı olduğunu ifade eden Best Brands Energy Group Genel Müdürü Artun Oral ise; “Yeni yatırımcılarla beraber halka arza talep artıyor. Biz de yıl sonuna kadar halka arz olmayı planlıyoruz. Halkın borsaya güvenmesi ve uzun vadeli yatırımlar yapması gerekiyor. Mesela gıda sektörü borsada etkin olmaya başladı. Biz yenilenebilir enerji sektöründeyiz. Sektörümüzün borsaya geleceğe dönük çok ciddi faydalar sağlayacağını düşünüyorum” diyerek enerji sektörünün borsada daha aktif olacağına dikkat çekti.