2023 E-ticaret trendleri; hız, izlenebilirlik, dağıtım modelleri

Pandemi süreciyle beraber değişen alışveriş alışkanlıkları e-ticaret sektörünü hayatın merkezi konumuna getirdi. Teknoloji ve dijital dünyanın gelişmesiyle beraber müşteri istekleri de evrim geçirerek farklı bir boyuta ulaştı. Müşterinin bugün artık hız, izlenebilirlik ve farklı dağıtım modellerini tercih etmek istediğini söyleyen Aras Kargo Uluslararası İşler, İş Geliştirme ve Strateji Başkanı Ramazan Altınay, "Bu gibi kriterler de kargoların yüzde 70’ini e-ticaret gönderilerinin oluşturduğu günümüzde, taşımacılık sektörüne büyük iş düştüğünü gözler önüne seriyor" diyor.

Dünya, her geçen gün dijitalleşme yolunda bir adım daha atarken, mobil cihazlar da bu değişimin başrol oyuncusu olarak konumlanıyor. Mobil ekranlar, artık birçok e-ticaret sitesinin ana trafik kaynağı durumunda. Öyle ki, 2022 yılı e-ticaret hacmi 800 milyar TL’nin üzerinde bir artışla ciddi bir büyüme elde etti. Bu rakamın böylesi bir büyümeyle devam etmesi durumunda 1,5 trilyon TL civarına çıkması öngörülüyor. Yükselen enflasyon ve kur farkındaki oynamaların müşterilerin e-ticaret süreçlerini etkilemediğini aksine müşterilerin bu süreçlerde ileride fiyatların yükselecek olması düşüncesiyle alışverişlerine hız kazandırdığını söyleyen Aras Kargo Uluslararası İşler, İş Geliştirme ve Strateji Başkanı Ramazan Altınay, “Müşteri alışkanlıkları çok farklı seyrediyor. Özellikle Doların ani çıkışı yaptığı ya da bazı olumsuz haberlerin geldiği dönemlerde müşteriler tam tersine bu fiyatı bir daha bulamam algısıyla alışverişlerini hızlandırıyor. E-Ticaretin olumsuz etkilendiği tek dönem 6 Şubat tarihinde yaşadığımız o büyük depremler. Halkımızın yaşadığı üzüntüden hem de oradaki networkte oluşan sorunlardan dolayı yalnızca o dönem bir düşüş yaşadık. Onun dışında herhangi bir düşüş yaşamadan her yıl yukarı yönlü bir ivmelenme yaşıyoruz.

Örneğin 2022 yılına göre 2023'te çok daha ciddi bir enflasyon vardı. Ama şu anda 2023 yılının mayıs ayında 2022 yılındaki kasım kampanyalarının rakamlarını yakaladık” diye konuştu.

 “ENTEGRASYON SÜREÇLERİ ÖNE ÇIKIYOR”

 E-ticaretteki yukarı yönlü ivmelenme taşımacılık sektörünün yükselişine zemin hazırladı. Dijitalleşme ve altyapı çalışmalarının sektörde öne çıkaracak unsurlar olduğunu aktaran Ramazan Altınay, Aras Kargo’nun e-ticaretle tanışma sürecini şu şekilde anlattı; 40 yıldan uzun süreli geçmişe sahip Aras Kargo olarak e-ticaret sektörüne başından beri hizmet veriyoruz. Şirketimiz bugüne kadar hep öncü firmalardan bir tanesi oldu ve 100 yıllık şirket olma hedefiyle ilerliyor. Aras Kargo, e-ticaretin Türkiye’de pazar yerleriyle tanıştığı ve pazar yerleriyle hızlandığı ilk dönemden itibaren sektörün içinde. İlk başlarda e-ticaret firmaları direkt kargo firmaları ile entegre olmak isterken belli bir süre sonra pazar yerlerinin büyümesi ve güçlenmesiyle birlikte entegrasyon çok daha kapsamlı ve önemli hale geldi. Örnek vermek gerekirse; bir pazar yeriniz var ve bu pazar yerinin 100 bin tane satıcısı var. Bu 100 bin satıcıya sizin kargo hizmeti sunuyor olmanız gerekiyor. Bunun üzerinden de tek tek satıcılarla anlaşmalar yaparak kargo firmalarının bu süreci yönetmeleri imkânsız hale geliyor. Bu noktada web servisler ve entegrasyon süreçleri öne çıkıyor. 10-15 yıllık süre içinde bu entegrasyon süreçlerine en fazla yatırım yapan, bunlarla ilgili en fazla alt yapısını genişleten ve uçtan uca sorunsuz teslimat hizmeti sağlamaya çalışan kargo firmalarının başında geliyoruz.”

Taşımacılık sektörünün yükselişiyle birlikte birçok yenilik de müşterilere sunuluyor. Bunlardan bir tanesi de güven unsurunun ön planda olduğu kapıda ödeme yöntemi. Bu yöntemi uygulayan ilk şirket olduklarını söyleyen Altınay, “Kapıda ödeme yöntemi Türkiye’de çok yaygın bir hizmet değil ama Orta Doğu pazarlarında çok yaygın. Bu yöntem sektörde öncü olduğumuz hizmetlerden bir tanesi. Bu, e-ticarette güven oluşmayan dönemlerde iyi bir ivme yakalamıştı. Fakat büyük e-ticaret firmalarının Türkiye’de güveni sağlamak konusunda son 10-15 yılda attığı adımlarla beraber insanlar artık kapıda ödemeden ziyade kredi kartlarını ya da diğer ödeme sistemlerini kullanamaya başladılar. O yüzden de e-ticaret gönderilerinin her yıl yüzde 50, yüzde 60 oranında yükseldiği dönemde benzer yükselişi kapıda ödeme yönteminde göremiyoruz” dedi.

“DİJİTALLEŞME KONFOR ALANINI ARTIRIYOR”

 Kapıda ödeme yönteminin yanı sıra sektörde öne çıkan bazı gelişmelerden de söz eden Ramazan Altınay, bunları şu şekilde anlatıyor; “E-ticaret müşterilerimiz için farklı hizmetlerimiz ortaya çıktı. Örnek vermek gerekirse; müşterilerimize daha iyi ve izlenebilir hizmetler sunmak adına Aras Rotalama altyapısını hayata geçirdik. Aras Rotalama sayesinde artık müşteriler zamandan ve mekândan bağımsız kargosunu nasıl ve nereden teslim alacağını seçebiliyor. Bu programımızla e-ticaret veya tüm müşterilerimiz daha takip edilebilir ve üst kalitede bir hizmet almış oluyor. Aras Rotalama programımız dışında daha yeni hizmetimizi devreye aldık. Örneğin bunlardan bir tanesi de kargo dolaplarımız. Hem kendi dolaplarımız hem de ortaklık yaptığımız firmalarla Türkiye’nin dört bir yanında yaklaşık 1.000 taneye yakın kargo dolabı üzerinden hizmet veriyoruz. Bu da özellikle e-ticaret müşterilerimiz için konfor alanı sunuyor. Bununla beraber sadece başlangıç noktası seçmeniz gerekmiyor. Örneğin kuryemiz evinize geldi fakat siz dışardaysanız kargo dolaplarına yönlendirme yaparak kargonuzu 7/24 alabilirsiniz. Bununla beraber müşterilerimize sağladığımız esnekliklerden bir diğeri de Türkiye genelindeki yaklaşık 3 bine yakın esnaf noktamız. Yine buralardan da anlaşmalı olduğumuz Aras Burası esnaf noktalarından da gönderilerinizi alabiliyorsunuz. Aslında Türkiye’deki e-ticaretin gelişmesiyle beraber kargo sektöründeki dijitalleşme müşterinin konfor alanını artırıyor.”

“KOŞULSUZ İADE MÜŞTERİDE GÜVEN OLUŞTURDU”

E-ticaretteki güven unsurlarından biri de iade işlemlerindeki kolaylık. Aras Kargo’nun iade işlemlerinde sunduğu kolaylıklardan söz eden Ramazan Altınay, “Koşulsuz iade kanunu çıktığı zaman başta 'bizim için sıkıntı olur mu acaba?' diye tereddütlerimiz vardı. Ama bu süreçte şunu gördük; koşulsuz iade kanununun 14 güne çıkartılmasıyla beraber müşteride daha da güven oluştu. Türkiye’deki e-ticaret firmalarından bir alışveriş yaptığımız zaman artık iade süreçleriyle ilgili bir sıkıntı yaşamıyoruz. Buna paralel olarak bizim gibi kargo firmalarının hizmetleri geliştiriyor olmamız gerekiyor. Evinizden talep oluşturduğunuzda iadelerin evinizden toplanarak ilgili e-ticaret firmasına bunların tesliminin yapılmasını buna örnek olarak söyleyebiliriz. Biz bunun da bir adım ötesine geçerek anlaşmalı olduğumuz esnaf noktalarından da gönderilerin kolayca iade edilmesini sağlıyoruz. Bunun da bir adım ötesine geçmek üzere altyapı çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu çalışmalar tamamlandığında müşteriler az önce bahsettiğim dolaplardan da bu süreci kolayca yürütebilecek. Muhtemelen yaz sezonunda bu yeniliğimizi de sunmuş olacağız” şeklinde konuştu.

 “ARAS, DİJİTAL YAZILIM İHRAÇ ETMEYE BAŞLADI”

 Pandemi sürecinin alışveriş alışkanlıklarımızı değiştirdiğini söylesek yanılmış olmayız. Evden çıkamadığımız süreçte sektörde büyük bir patlama oldu ve hemen hemen hepimiz mobil üzerinden siparişler verdik. Bu talep patlamasını nasıl yönettiklerini sorduğumuzda ise şu yanıtı verdi Altınay, “Aras Kargo, pandemi başlamadan önce e-ticaretteki yükselişi öngörmüş firmaların başında geliyor. Aras Kargo’nun 28 transfer merkezi, 14 bölge müdürlüğü, yaklaşık 5 bine yakın aracı ve 16 bin çalışanı bulunuyor. Pandemiden önce e-ticaretin yükselişini öngörerek transfer merkezlerine özellikle otomasyon alanında ciddi yatırımlar yapıldı. Şu an bizim saatlik 250 bin gönderi işleme kabiliyetimiz var. 28 aktarma merkezimizin hemen hemen hepsinde otomasyon sistemlerine geçiş yapıldı. Dolayısıyla e-ticaretin yükselişiyle bu hacmi öngörmüştük ancak bu kadar kısa süre içinde değil. Alt yapı çalışmalarımızı daha uzun süre için yapmıştık fakat pandemi süreci ile beraber hız kazandı. Önceden hazırlıklı olmamızın etkisiyle bu süreci en sorunsuz atlatan firmaların başında geldik. Pandemi sürecinde günlük teslimatlarımız yaklaşık üç katına çıktı. Burada bizi kurtaran noktalar şunlar oldu; otomasyona ve dijital altyapıya yaptığımız yatırımlar. Bu noktada kurye arkadaşlarımızın da katkısı çok büyük oldu elbet. Kimsenin evden çıkmadığı ya da çıktığında astronot gibi dolaştığı zamanlarda onlar kapı kapı dolaşarak tedarik zincirinin kırılmaması adına büyü bir özveri gösterdi. Bunun dışında işimizi kolaylaştıran bir diğer unsur, trafik az olduğu için arkadaşlarımızın daha rahat iş yapmalarına olanak sağladı.”

 Aras Kargo’nun dijitalleşme alanında ciddi yatırımları olduğunu vurgulayan Ramazan Altınay, adında bir şirket kurduklarını söyleyerek şöyle konuştu; “Bilindiği üzere Aras Kargo yüzde 80’i Avusturya Postanesi’ne ait olan bir firma. Avusturya Postanesi’nin de Doğu Avrupa’da sekiz farklı ülkede iştirakleri var. Aras Dijital de yüzde 100 bir Türk firması olarak bu sekiz Doğu Avrupa ülkesine uçtan uca kargo altyapısını sağlayacak yazılımları ihraç etmeye başladı.”

Değişen ve dönüşen dünyada e-ticaret tercihleri de değişkenlik gösteriyor. Bu trendlerle ilgili konuşan Altınay, “2010’lu yılların başlarında e-ticaret daha fiyat odaklıydı. Ayrıca aldıkları ürün müşteriye geç gidebiliyordu. Müşterinin de kısa sürede gelsin diye bir beklentisi yoktu o zamanlar. Ama bu beklenti 2010’dan 2023’lü yıllara gelindiğinde e-ticaret müşterisi de evrim geçirdiğinden farklılaştı. Eskiden ‘ne zaman gelirse gelsin’ diyen müşteri şu anda ‘ürünüm aynı gün teslim edilsin, gönderiyi-kuryeyi takip edeyim, gönderinin bana ne zaman ulaşacağını kendim seçeyim, evde yoksam esnafa ya da dolaba bırakılsın’ diyor. Dolayısıyla bu yeniliklere bakıldığında yalnız e-ticaret kullanıcısının değil kargo firmalarının da bu evrimi geçirdiğini görüyoruz. Trend konusuna gelecek olursak birincisi hızlı teslimat. -aynı gün ya da saatlik teslimatlar- İkincisi izlenebilirlik. Artık müşteriler kargo durumunu ve dağıtım zamanlarını birebir izlemek istiyor. Üçüncüsü ise farklı dağıtım modelleri. Burada da az önce bahsettiğimiz esnaf ya da dolap gelişimleri öne çıkıyor. Ve tabii ki dijitalleşme. Çünkü e-ticaret firmalarının müşterileri dijital müşteriler. Dolayısıyla bu müşteriler etkileşimi dijital süreçler üzerinden yapmak istiyor” açıklamalarında bulundu.

“E-TİCARETTE AVRUPA’YI YAKALAMAK ÜZEREYİZ”

Aras Kargo, Starex markasının yüzde 75’ini satın alarak Azerbaycan pazarına hızlı bir giriş yaptı. Operasyon sürecinin geçtiğimiz ay başladığını aktaran Altınay, “Türkiye’den büyük e-ticaret firmalarıyla görüşerek bir kısmının entegrasyonunu sağladık. Diğer kısmının ise altyapı çalışmalarını sürdürüyoruz. Azerbaycan’ın ardından da Türki Cumhuriyetler dediğimiz Kazakistan, Özbekistan, Gürcistan gibi pazarlara da benzer iş modelleriyle hızlı bir şekilde girmek istiyoruz. Avrupalı ülkelere de yine aynı şekilde benzer hizmetler veriyoruz. Yaptığımız stratejik anlaşmalarla uluslararası iş ortaklarımız üzerinden de 120 ülkeye e-ticaret gönderilerinin iletilmesini sağlıyoruz. Bunun yanında Aras Global’in misyonlarından bir tanesi de kendi networkünün kurulmasını sağlamak. Çok yakın bir zamanda Avrupa, İngiltere ve Orta Doğu’da kendi networkümüz üzerinden de dağıtım hizmetleri sağlamayı hedefliyoruz” dedi. Yurt dışı ve Türkiye’nin e-ticaret pazarlarını karşılaştıran Ramazan Altınay, bundan beş yıl önce dünyanın çok gerisinde olduğumuzu ancak bu durumun artık değiştiğini kaydetti. Altınay, “Yaklaşık beş yıl önce toplam perakende e-ticaret oranı yüzde 5’ler seviyesindeydi. Ama şu an Avrupa’yla benzer bir noktaya geldik. Yaklaşık yüzde 20’ler seviyesindeyiz. Avrupa ise yüzde 24’lerde. E-ticaretin Türkiye’de bu kadar hızlı büyümesinin en büyük etkenlerinden biri; kargo networkünün çok geniş olması. Çünkü Türkiye’nin herhangi bir yerinden bir ürün sattığınızda bu network sayesinde hızlı bir şekilde dağıtımı gerçekleştirebiliyorsunuz. Kargonun yanı sıra bu büyümede etkisi olan temel nedenlerden bir diğeri internet altyapısı. Türkiye’de neredeyse her evde artık internet var. Ve son olarak banka altyapısı. Hepimizin cebinde en az bir ya da iki kredi kartı mevcut. Ve bu kredi kartları üzerinden de alışveriş yapma imkânı çok fazla. Tüm bunların da etkisiyle bu gelişmiş altyapılarımız sayesinde Türkiye e-ticaret alanında Avrupa’yı yakalayacak gibi görünüyor” diye konuştu.