2022'de GSYH'de büyüme ne olur?

Prof. Dr. Esfender Korkmaz yazdı...

Uluslararası kuruluşlar, 2022’de Türkiye’de büyümenin dünya büyüme ortalamasının altında kalacağını tahmin ediyor. 2022 küresel büyüme oranı yüzde 4 ile yüzde 5 arasında, Türkiye ‘de ise yüzde 2 ile yüzde 3,3 arasında tahmin ediliyor.

İktisadi faaliyet kollarına göre, inşaat ve sanayi sektörlerinde daralma riski var

2021 sonuna doğru inşaat sektörü daraldı: Nedeni kullanılan demir ve malzemede yüksek fiyat artışı ve teminindeki güçlüktür. Merkez Bankası reel kur endeksine göre 2021 sonunda TL dolara karşı yüzde 52 oranında düşüktür. Dolar kuru denge kuru olan 6,5 – 7 liraya yakın düşmediği sürece, inşaat sektöründe yüksek girdi fiyatları devam eder.

Konut: Kur artışı ve enflasyon, halkın reel satın alma gücünü düşürdü. Konut fiyatları da tersine arttı. Halkın bu günkü alım gücü ile konut alması imkansızdır. Sonuçta konut talebinde de düşme olacaktır.

Sanayi: Sanayi de ithal girdi oranı yüksek olduğu için ve aynı zamanda TL aşırı düşük değerde olduğu için sanayici, gerek finansman açısından gerekse deposundaki ithal girdi malını yerine koyamama endişesi ile 2021 yılının son aylarında üretimi düşürdü. 2022’de şartlar değişmeyeceğine göre, üretimde yavaşlama devam eder.

Türkiye’nin dış tahvillerinde sigorta risk primi CDS oranı arttı. Halen 574 baz puandır. CDS dış finansmanda faiz oranlarına ekleniyor. Bu demektir ki; ithal girdi finansman maliyetleri yüksektir. Bu nedenle de sanayi üretiminde aksamalar olacaktır.

Türkiye de yüksek teknoloji üretiminde de düşme var. Söz gelimi 2021 Kasım ayında teknoloji üretimi yüzde 4,1 oranında daraldı.

Hizmetler sektörü: Burada yüksek büyüme olacaktır. Dünyada pandemi önlemlerinin azalması, turizm sektöründe canlanmayı hızlandıracaktır. Ancak handikap, TL’nin aşırı değersiz olması nedeni ile turist başına dolar olarak harcamanın düşecek olmasıdır.

Finans ve sigorta: En büyük risk bankaların dönmeyen kredileridir. Bugün için takibe düşen kredi oranı yüksek değildir. Bununla birlikte istikrar sorunu devam ederse, iflaslar ve işsizlik artar, dönmeyen krediler de artar. Dahası dövizle borçlu olan işletmelerin de borç maliyetleri artmıştır. Kurlar kontrol altına alınamazsa, takibe düşen kredi oranı artar. Türkiye halen böyle bir riskin eşiğindedir.

Sonuç olarak; 2022’de, eğer ekonomide sürpriz bir değişme veya gelişme olmazsa, IMF, Dünya Bankası ve OECD tahminleri gerçekleşir.