Tigem, 2022 yılını 2 Milyar TL'nin üzerinde yatırımla kapatacak

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM), Türk devlet geleneğinin inşa ettiği 700 yıllık bir misyonun temsilcisi olarak, 1300’lü yıllarda kurulan Çiflikat-ı Hümayunlardan günümüze kadar ülkemiz tarımına önemli hizmetler sunan köklü bir kuruluş. Tarımı ele aldığımız ve Türkiye’deki geleceğini konuştuğumuz bu sayımızda elbet ki kendilerine söz vermek elzemdi. Bundan sebeple TİGEM Genel Müdürü Dr. Hasan Gezginç ile hem Türkiye’nin durumunu hem de TİGEM’in çalışmalarını konuştuk…

Osmanlı İmparatorluğu döneminde ordunun gıda ve at ihtiyacını karşılamada rol alan TİGEM, günümüzde tarım sektörünün temel girdilerinden sertifikalı tohum ve üstün vasıflı damızlıkların üretimi ve çiftçilere dağıtımı faaliyetlerindeki fonksiyonelliğini artırarak sürdürmesinin yanında Osmanlı döneminden yadigâr Safkan Arap atı yetiştiriciliğinde de öncü kuruluş olma özelliğini devam ettiriyor. TİGEM’in gerçekleştirdikleri hakkında konuşan TİGEM Genel Müdürü Hasan Gezginç, rakamsal anlamdaki verileri şöyle anlattı; “TİGEM olarak üstün vasıflı damızlık hayvan ve sertifikalı tohum üretip dağıtıyoruz. 3,6 milyon dekar arazi varlığı, 30 bin büyük baş, 274 bin küçük baş hayvan varlığımız, faaliyetlerin yürütülmesi için ziraat mühendisleri, veterinerler ve diğer uzmanlardan oluşan 7 bin civarında çalışanımız var. TİGEM tarafından son bir yıl içerisinde cari fiyatlarla 1,6 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirdik. 2022 yılında devam eden 500 milyon TL’lik yatırımlarımızla gelişme sürecini devam ettiriyoruz.”

TİGEM’in yine rakamsal verilerinden ve yatırımlarından bahseden Gezginç, söz konusu yatırımları şu şekilde belirtti;
• 750 bin dekar arazinin modern basınçlı sistemlerle sulamaya açılması (594 milyon TL),
• Hayvancılık Yatırımları (463 milyon TL)
• Mekanizasyon Yatırımları (350 milyon TL)
• Tarımsal Tesis Yatırımları (250 milyon TL)
Yapılan yatırımlarla;
• 210 bin dekar olan sulu tarım arazisi 960 bin dekara çıkarıldı, mevcut sulama sistemlerinin tamamı modern basınçlı sistemlere dönüştürüldü,
• Damızlık sığır varlığı 17 bin baştan 30 bin başa, damızlık koyun varlığı 103 bin baştan 274 bin başa çıkarıldı.
• 5 bin baş damızlık varlığı ile Halep ırkı keçi yetiştiriciliğine başlanıldı.
• Kullanılan mekanizasyonun tamamı en ileri teknolojilerle yenilendi,
• Tohum hazırlama tesislerinin tamamında modernizasyon sağlanarak, kapasite 160 ton/saatten 370 ton/saate ulaştırıldı,
• Toplam 273 bin ton kapasiteli mahsul muhafaza siloları ile 243 ton/saat kapasiteli mısır kurutma tesisi kuruldu,
• Akaryakıt ve araç takip, kameralı güvenlik, traktör otomatik dümenleme gibi bilişim teknolojilerinin tarımsal üretimde etkin kullanımı sağlandı,
• Mevcut bina ve tesislerde gerekli modernizasyonlar yapıldı,
• İstihdamda yüzde 40’lık artış sağlanarak 7 bin 177’ye ulaştı.

Tarımı konuşurken toprağı, bitkisel ürünleri konuşmadan ve hayvansal üretim aşamaları da öğrenmeden olmazdı. Bu sebeple Gezginç bizlere bu detayları da yine maddeler halinde, detaylı bir şekilde açıkladı;

BİTKİSEL ÜRETİM KANADI:

• TİGEM işletmelerinin yer aldığı bölgelerin iklim şartlarına uygun olarak belirlenen 24 çeşit buğday, 6 çeşit arpa, 3 çeşit tritikale ve 1 çeşit yulaf olmak üzere 34 çeşitte ürettiğimiz sertifikalı hububat tohumlarını, 2019 yılında 169 bin ton, 2020 yılında 160 bin ton ve 2021 yılında 135 bin ton ülkemiz çiftçileri ile buluşturduk. 2022 yılında ülkemiz çiftçilerine 200 bin ton sertifikalı hububat tohumu satışı hedefledik.
• Ülkemizin her yıl yaklaşık 1,5 milyon ton olarak toprağa atılan buğday tohumunun 500 bin tonu sertifikalı, 1 milyon tonu ise çiftçilerimizin kendi üretimi mahsullerinden oluşmaktadır. Ülkemizde kullanılan sertifikalı buğday tohumunun yaklaşık yüzde 30’luk kısmı TİGEM tarafından karşılanmaktadır.
• Ülkemiz tohumculuğunun geliştirilmesine katkı sağlamak için özel sektör tohumculuk firmaları işbirliğinde, her yıl 100 bin dekar arazide patates, hibrit mısır, ayçiçeği, pamuk, sebze ve yem bitkileri gibi sertifikalı tohumların üretim alanlarını 2022 yılında 130 bin dekara çıkarmayı hedefledik.

DAMIZLIK HAYVAN YETİŞTİRİCİLİĞİ:
• Ülkemiz yetiştiricilerinin üstün vasıflı damızlık taleplerinin karşılanması amacıyla 14 işletmede 6 ırk ile (Siyah-Alaca, Simental, Esmer, Kırmızı Angus, Jersey ve Limousin) damızlık sığır yetiştiriciliği yapılmaktadır. Her yıl ülkemiz yetiştiricilerine 2 bin 750 baş damızlık satışı
yapılmakta, önümüzdeki süreçte yeni projelerimizin uygulamaya girmesi ile 2022 yılında damızlık satışının 4 bin 500 başa çıkarılmasını hedefledik.
• Malatya/Sultansuyu İşletmemizde 2012 yılında Sperma Üretim Merkezi’ni hizmete açtık, yıllık ortalama 220 bin doz olan boğa sperması üretimi 2021 yılında 815 bin doza çıkardık. Yurt içi boğa sperması üretiminin yüzde 35’i ile ülkemizin en büyüğü olan TİGEM tarafından, ülkemiz ihtiyacının önemli bir kısmının yurt içi üretimlerinden karşılanması ve yetiştiricilerimizin kullanacağı boğa spermalarının daha da kaliteli duruma getirilmesi amacıyla boğa sperması üretiminin 2022 yılında 1 milyon doza çıkarılmasını hedefledik

• Ülkemizin en büyük koyun ıslahçısı konumunda olan TİGEM’in 10 işletmesinde tamamı yerli ve milli olan 11 ırk (4 ırkı yerli ve 7 ırkı ise TİGEM ıslah çalışmalarıyla elde edilen melez ırklar) ile damızlık koyun yetiştiriciliği yapılmaktadır.
• Son 20 yılda yapılan yatırımlar ile 103 bin baş olan damızlık koyun varlığımız 274 bin başa çıkardık. Ülkemiz yetiştiricilerine her yıl ortalama 10 bin baş olarak gerçekleştirilen damızlık koyun satışımız iki kata yakın artırarak ortalama 19 bin başa çıkardık. 2022 yılında ise 24 bin başa çıkarılmasını hedefledik.
• Şanlıurfa/Ceylanpınar işletmesinde 5 bin baş damızlık varlığı ile süt verimi yönüyle öne çıkan Halep ırkı keçi yetiştiriciliği sayısını artırarak devam ettiriyoruz.
• TİGEM işletmelerinde 2012 yılında 2 bin kovan ile başlatılan arıcılık kapasitesini 5 bin kovana çıkardık.
• Çiftlikat-ı Hümayun adı altında Osmanlının kuruluşundan beri devam eden atçılık faaliyetlerine halen TİGEM’e bağlı üç işletmede (Bursa/Karacabey, Malatya/Sultansuyu ve Eskişehir/Anadolu) toplam 1.605 baş hayvan varlığı ile devam edilmektedir. Her yıl ortalama 250 baş üstün performanslı yarış tayını atçılık sektörüne kazandırıyoruz. TİGEM, yıllardan beri yaptığı ıslah çalışmalarıyla ülkemiz yarış sahalarında koşan ve şampiyonluklar kazanan Safkan Arap atlarının büyük çoğunluğunu yetiştirmiş ve dünyada haklı bir üne kavuşmuştur. Osmanlı İmparatorluğu döneminde tutulan soy kütüğü kayıtlarındaki 49 ana ve 12 baba kan hattı ile devam ettirilen Safkan Arap atı yetiştiriciliği ile TİGEM, dünyadaki önemli safkan Arap atı yetiştiriciliğinin ve ıslahının yapıldığı merkezlerden birisidir.
• Ülkemiz gen kaynaklarından olan Ankara Tiftik keçisi, Kangal ve Akbaş çoban köpekleri ve Asya ceylanı yetiştiricilikleri TİGEM işletmelerinde sürdürülüyor.